Choć wakacje i lato trwają w pełni, my nie zwalniamy tempa i nie robimy przerwy. Głównie dlatego, że od aparatu również nie można sobie zrobić wakacji ;). Dostajemy od Was całkiem sporo wiadomości z prośbami o wpisy na konkretne tematy. Jesteśmy Wam wdzięczni za wszelkie inspiracje, choć nie zawsze możemy reagować na nie na bieżąco.

Dzisiejszy temat podejmujemy ze względu na powtarzające się pytania o możliwość dostępu do dokumentacji medycznej oraz opisywane przez Was sytuacje związane z odmową otrzymania dokumentów z gabinetu czy kliniki.

Generalnie, decydując się na trwające minimum kilkanaście miesięcy leczenie ortodontyczne, warto wiedzieć, jakie prawa przysługują pacjentowi (nie tylko ortodontycznemu), dlatego zachęcamy Was do zapoznania się z całością ustawy ;). Ponieważ jednak zdajemy sobie sprawę, że wiele osób uważa, że prawo jest nudne, a czytanie ustaw znajduje się na końcu listy potencjalnych zadań do wykonania (o ile w ogóle kiedykolwiek rozważaliście taką lekturę :)), krok po kroku będziemy starali się dostarczać Wam użytecznej wiedzy w bardziej strawnej formie.

Na wstępie należy wskazać, że podstawą prawną do rozpoczęcia wyjaśnień na ten temat jest powszechnie obowiązujący akt prawny – Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Generalny charakter tej ustawy podkreślony został już w jednym z początkowych artykułów:

art. 2 Przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Co to oznacza w skrócie i w praktyce? Bez względu na to, czy Wasze leczenie odbywa się w gabinecie tzw. publicznej służby zdrowia, czy uczęszczacie do niepublicznej kliniki, czy Wasz lekarz przyjmuje w ramach prywatnej praktyki – prawa pacjenta muszą być przestrzegane przez wszystkie te podmioty. Ponieważ prawa pacjenta zapisane są w ustawie, to zawsze będą nadrzędne w stosunku do innych ustaleń, wynikających chociażby z wewnętrznych dokumentów, jak na przykład regulamin przychodni. Dotyczy to również treści przepisów innych ustaw, które porządkują kwestie dostępu do świadczeń medycznych – ale o tym może innym razem. Regulaminy gabinetów mogą jednak precyzować pewne kwestie w sytuacjach, gdy ustawa na to zezwala – co za chwilę podane będzie na przykładzie.

Rozważania o prawach pacjenta warto byłoby zacząć od początku, jednak pytanie o dokumentację medyczną pojawia się najczęściej, zatem zaczniemy właśnie od tego zagadnienia.

Każdy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych obowiązany jest taką dokumentację w stosunku do każdego pacjenta prowadzić. I tutaj podkreślić należy, że nie robi tego tylko na własne potrzeby, ale także na potrzeby pacjenta.

Prawo dostępu pacjenta do dokumentacji medycznej określa art. 23:

Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

Treść powyższego wydaje się być jasna.

Jak wynika z treści kolejnych artykułów, dokumentacja taka może być udostępniona:

1. samemu pacjentowi
2. przedstawicielowi ustawowemu – czyli innymi słowy rodzicom lub opiekunom prawnym osoby poniżej 18 r.ż.
3. innej osobie, upoważnionej przez pacjenta.

Zapewne spotkaliście się w praktyce z sytuacją, kiedy przed rozpoczęciem leczenia jesteście proszeni o wypełnienie zgody, o której jest mowa w punkcie 3.

Ponieważ jednak przepisów prawa nie można czytać w oderwaniu od treści pozostałych artykułów, trzeba też wyjaśnić, czym owy dostęp jest. Dla nas – pacjentów ortodontycznych – oznacza on przede wszystkim:

1. wgląd w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych – czyli możliwość przeczytania treści bądź obejrzenia innych nośników informacji (np. zdjęć) w gabinecie/innym pomieszczeniu na terenie podmiotu medycznego
2. sporządzenie wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku
3. przekazanie za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (np. e-mail)
4. udostępnienie na informatycznym nośniku danych
5. udostępnienie przez sporządzenie kopii w formie odwzorowania cyfrowego (skanu), jeżeli przewiduje to regulamin organizacyjny podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych (uwaga – tu pojawia się sytuacja, kiedy ustawa przyzwala na doprecyzowanie możliwości zastosowania tej formy właśnie w regulaminie. Dotyczy to jednak tej konkretnej formy dostępu).

Art. 27 ustawy wymienia również wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jednak ma to miejsce na żądanie organów władzy publicznej albo sądów bądź w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta. Wydaje się, że w przypadku pacjentów ortodontycznych zwłaszcza ta ostatnia sytuacja raczej się nie zdarza. Niestety jednak można wyobrazić sobie, że również taki organ, jakim jest sąd, będzie musiał się z takową dokumentacją zapoznać.

Czy otrzymanie dokumentacji medycznej kosztuje?

Warto wiedzieć, że choć dostępu do dokumentacji możemy żądać zawsze (również po zakończeniu leczenia w danej klinice czy gabinecie), to musimy liczyć się z możliwością uiszczenia opłaty za sporządzenie wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku, za dokumentację przekazaną na informatycznym nośniku danych bądź ewentualnie wydanego skanu. Choć uiszczanie opłat nie jest regułą, to dobrze być przygotowanym na taką ewentualność i wiedzieć, jaką kwotą możemy zostać obciążeni.

Ustawa nie wskazuje “ceny” kwotowo i precyzyjnie. W art. 28 znajdziemy jednak algorytm wyliczenia i górną granicę. Niestety, jest to kwota zależna od innej zmiennej, obliczanej kwartalnie, więc być może, gdy zajrzycie tu za pół roku, maksimum opłaty będzie już nieco wyższe lub niższe. Na pewno jednak do końca września 2018 r. maksymalne opłaty brutto, jakie mogą zostać pobrane, przedstawiają się następująco:

1. jedna strona wyciągu albo odpisu dokumentacji medycznej nie może przekraczać 9,04 zł
2. jedna stronę kopii albo wydruku dokumentacji medycznej nie może przekraczać 0,32 zł
3. udostępnienie dokumentacji medycznej na informatycznym nośniku danych nie może przekraczać 1,81 zł

Nie zdziwcie się więc, gdy w regulaminie, czy umowie na leczenie znajdziecie punkt o opłatach. Pocieszające jest jednak to, że na ogół dokumentacja leczenia ortodontycznego to nie opasłe tomy.

Uff… Miał to być krótki artykuł, a wyszło jak zwykle ;). Mamy nadzieję, że mimo bardziej prawnego charakteru tekstu doczytaliście go do końca i dowiedzieliście się czegoś nowego. Osoby zainteresowane zgłębianiem tematu praw pacjenta i innych kwestii prawnych związanych z leczeniem ortodontycznym odsyłamy oczywiście do źródeł, czyli ustaw :). Zaglądajcie też do nas regularnie, bo z czasem i takich artykułów będzie więcej :).

PS Trochę z innej beczki 😉 – zrecenzowany przez nas irygator Aquapick dostępny jest już również w drogeriach Super-Pharm :).

Jeśli znajomi planują wyprostować swoje zęby, podajcie im nasz adres 😉💕!
Jeśli jeszcze tego nie zrobiła(e)ś, dołącz do nas na Instagram 🏖 oraz Facebook 👍.